دردسرهای یک تیم نفتی

تیم‌هایی که وابسته به وزارت نفت در لیگ دسته اول پا گرفتند و با این حمایت‌ها لیگ برتری شدند، اما منع قانونی حمایت از این تیم‌ها در سطح اول فوتبال ایران، سد بزرگی برای دست‌یابی به موفقیت از سوی این باشگاه‌ها قلمداد می‌شود که سرآمد آنها، تیم‌های همچون پارس جنوبی جم، صنعت نفت آبادان و نفت مسجدسلیمان است.

حال با حضور چهارمین نماینده خوزستان و دومین تیم نفتی این استان در لیگ برتر، زمزمه‌هایی مبنی بر کناره‌گیری نهادهای متولی باشگاه نفت مسجدسلیمان و شرکت‌های مرتبط با امر از جمله  شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسلیمان به گوش می‌رسد که این جریان برای جاری ساختن اشک‌ هواداران عاشق این تیم و عبوس ساختن چهره مردم رنجور مسجدسلیمان، بار دیگر بر طبل قانون کوبیده و ندای «هل مِن ناصر یَنصُرُنی» سر داده تا ضمن اینکه خود را از این وانفسی، مبری ساخته، پای سایر ارگان‌های متولی و بنگاه‌های اقتصادی را برای یاری رساندن به این تیم دارای ساختار دولتی باز کند.

این قانون کارشناسی نشده و البته مصوب در هیئت وزیران، مبنی بر وجود موانع قانونی برای هزینه کرد در ورزش حرفه‌ای حالا دامان تیمی را گرفته، که ایران ما ده‌ها سال است از شیره این خاک ارتزاق می‌کند.

گرچه یکی از وظایف اجتماعی وزارت نفت، ایجاد نشاط و رفاه، خصوصاً در مناطق نفت‌خیز است که مسجدسلیمان نیز بنا بر شهود تنها بر روی کاغذ مشمول این وظایف است اما در عمل عیانی برای بیان وجود ندارد و اقدامی برای تسهیل در امور و سود بردن اهالی این جلگه زرخیز از این منافع صورت نمی‌گیرد.

در این بین لزوم تعیین تکلیف وزارت نفت با موضوع تیم‌داری هنوز مشخص نیست و در این راستا، این حوزه همواره متناقض و بحث برانگیز اقدام کرده، چنان‌که در این بخش، بارها عنوان و عیان شده که حمایت مالی از برخی تیم‌ها صورت گرفته و برخی تیم‌ها از این کمک‌ها ذی‌نفع نیستند، یا به برخی تیم‌ها کمتر بها داده شده و هزینه‌های بیشتری برای سایر تیم‌ها پرداخت شده است که این تناقض، تیم‌های این حوزه را همواره دچار تشتُت و سردرگمی کرده و دوپهلو عمل کردن قانون از زوایای مختلف و عدم تعیین قانونی واحد برای اینگونه تیم‌ها، همواره با اعتراضات(حال صریح و قانونی یا بدون اطلاع کافی) همراه شده است.

جدا از بحث حمایت مالی از تیم‌های نفتی، در این گونه باشگاه‌ها شاهد سرمایه‌سوزی نیز در پس مشکلات خواهیم بود که اگر چنین معضلانی به وقوع بپیوندد، بدون شک زیرساخت‌ها، شوق و علاقه مردم و هزینه‌های بسیاری در این بین از کف خواهد رفت و نه تنها، دولت‌مردان دغدغه این هزینه‌های سوخته را نخواهند برد، بلکه حسرت بی پایانی نصیب مردمان این دیار خواهد شد که در نتیجه عواقب اجتماعی نا مناسبی خواهد داشت و این موضوع، مستقیماً با وظایف اجتماعی این وزارتخانه در ارتباط است و مرجع پاسخگویی را نیز متوجه حوزه نفت خواهد کرد. 

در این بین سعی داریم بازگشتی به صحبت‌های رئیس شورای ورزش شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان داشته باشیم که صراحتاً، از کناره‌گیری ارگان متبوع خود در راستای حمایت از تیم نفت مسجدسلیمان، سخن گفت و اظهار کرد: به جهت وجود منع قانونی، این شرکت دیگر قادر به تأمین هزینه‌ها و حمایت‌های مالی از این تیم در لیگ برتر نیست و اینک که خواسته به‌حق ورزش دوستان برای حضور در لیگ برتر محقق شده لازم است تا سایر مدیران و مسئولان شهرستان و استان نسبت به این قضیه حساسیت نشان داده و ورود کنند.

نصیریان‌دوست تاکید کرد: بدون شک فعالیت در لیگ برتر مستلزم ارتقای وضعیت زیرساخت‌های موجود از قبیل جاده و هتل و ایجاد زیر ساخت‌های ضروری دیگری همچون فرودگاه و استادیوم جدید و مدرن‌تری مطابق با شأن هواداران فهیم و دوست‌داران ورزش است که امیدوارم با حمایت و همراهی مدیران شهرستان و استان این مسائل هر چه زودتر مورد بررسی و رسیدگی قرار گیرد.

وی اشاره کرد: با تجاربی که از حضور پیشین در لیگ برتر وجود دارد از همین امروز می‌بایست راهکارهای قانونی و اسپانسرهای مالی مناسب را یافت و نفرات مورد نیاز کادر فنی را جذب کرد تا دوباره مسائل و مشکلاتی که در گذشته وجود داشته شکل نگیرد و بذر بی‌انگیزگی و ناامیدی در دل شهروندان و بازیکنان کاشته نشود.

صحبت‌های رئیس شورای ورزش شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسلیمان، گرچه سرشار از حقایق و سخنان صریحی در خصوص سرنوشت این تیم در روزهای آینده بود، اما صراحتاً آب پاکی بود بر دستان علاقه‌مندان به تیم نفت مسجدسلیمان که به نوعی ناتوانی ارگان متولی این باشگاه را در تأمین هزینه‌های لیگ برتر به سمع و نظر دوست‌داران این تیم رساند.

حال که وقت عمل و تأمین منابع برای حضور شایسته این تیم محبوب جنوبی فرا رسیده، آیا نباید کسی که در نشریات عنوان می‌کند در فصل آینده لیگ برتر با قدرت تمام در این تورنمنت شرکت می‌کنیم، امروز باید پاسخگوی مردم باشد؟

امروز این تیم از لیگ دسته اول به لیگ حرفه‌ای راه پیدا کرده و این اتفاق یک‌بار دیگر در سه فصل پیش رخ داده، اما مسئولان باشگاه نفت مسجدسلیمان، چه اقداماتی برای حل مشکلات مالی این تیم کرده‌اند؟

مشخصاً این تیم در زمان حضور در لیگ دسته اول، به‌طور کامل حمایت شد به این خاطر که قانون این اجازه را به وزارت نفت برای حمایت، و به تیم‌های وزارت ورزش برای وابستگی به یک نهاد دولتی را داده است.

اما برای اینکه این اتفاق دوباره رخ ندهد و نفت به دسته پایین‌تر سقوط نکند، باید برای آن تمهیداتی پیش‌بینی کرد که مشکلات حضور قبلی این تیم در لیگ برتر تکرار نشود، اما متأسفانه پس از قهرمانی این تیم در لیگ دسته اول افرادی با عنوان مدیرعامل و هیئت‌مدیره، که فقط با جام عکس گرفتند، هیچ اقدامی در راستای حل این معضل صورت نداده‌اند.

برای شفاف شدن موضوع تلاش‌های زیادی صورت گرفت تا شخصی از مسئولان وزارتی پاسخگوی این موضوع باشد که غالباً کسی تمایلی برای قرار گرفتن در مقام پاسخ برنیامد و در پایان، متولی ورزش وزارت نفت در سخنانی تامل برانگیز، از نقش‌ وزارتخانه مطبوعش و مسئولیت‌های اجتماعی آن گفت.

دبیر شورای ورزش وزارت نفت در این خصوص، صحبت‌های روشنگرانه‌ای ایراد و با موشکافی از نقش وزارت نفت در ورزش حرفه‌ای علیرغم وجود مسئولیت‌های اجتماعی در قبال شهروندان شهرهای نفتی کشور، به خبرنگار فارس گفت: خط مشی شورای ورزش وزارت نفت در تبیین وظایف خود کاملاً مشخص است و خارج از این چارچوب نیز نمی‌توان تصمیم‌گیری و اقدام کرد.

غلامرضا شاه‌کرمی عنوان کرد: 16 تیم در لیگ برتر حضور دارند که طبق دستورالعمل  و استانداردهای AFC  و FIFA باید در قالب قانون تجارت فعالیت کنند که این قانون صراحتاً عنوان می‌کند که نهادهای دولتی همچون وزارت نفت نمی‌توانند تیم‌داری کنند.

وی افزود: باشگاه‌ها باید در نخستین گام اقدام به تأسیس موسسه کنند که این مورد برای باشگاه نفت سه سال پیش صورت گرفته است، هیئت‌مدیره‌ای نیز برای این باشگاه‌ها باید تعیین شود که این افراد می‌توانند از بین افراد حقیقی و با حقوقی انتخاب شوند، در این بین اگر اعضای هیئت‌مدیره، افراد حقوقی باشند که به آنها تفویض اختیار خواهد شد و مسئولیتی به آنها داده می‌شود، که باید در راستای انجام وظایف در مسئولین محول، راهکاری برای تأمین منابع ارائه دهند.

دبیر شورای ورزش وزارت نفت تصریح کرد: حال تأمین منابع نیز راهکارهای مختلفی ازجمله مسئولیت اجتماعی وزارت نفت، و همین امر در دستگاه‌های متولی امر در استان همچون استانداری، کارخانجات دولتی و صنعتی، مناطق ویژه، شهرداری‌ها و شرکت‌هایی که می‌توانند عهده‌دار اسپانسرینگ این باشگاه شوند، دارد.

شاه‌کرمی یادآور شد: طبق قانون تبصره 13 از ماده 13 پرداخت هرگونه وجه به هر شکل از بودجه جاری دولت به تیم‌های حرفه‌ای ممنوع است و وزارت نفت نیز با تمام قانون‌مندی خود، تا کنون از این حدود تخطی نکرده است و شک نکنید که تاکنون برای تمام تیم‌های خود به مساوات عمل کرده‌، اگر محملی برای این کار وجود داشت و بودجه‌ای برای این امور در اختیار وزارت نفت قرار داشت، مطمئناً برای تقویت تیم‌های نفتی پرداخت می‌شد چرا که می‌دانیم چه شادابی از این طریق نصیب شهرهایی همچون آبادان، مسجدسلیمان، امیدیه و گچساران خواهد شد که از امکانات کمی برخوردارند.

در صحبت‌های این مسئول نوعی نگاه قانون‌مندانه با توسل به مفاد و موانع  وزارتی وجود دارد که خود بیانگر نقش کمرنگ این وزارتخانه و سایر دستگاه‌های دولتی در ورزش حرفه‌ای است، اما طبعاً تمام مشکلات به محدودیت‌های وزارتی منتهی نمی‌شود و این مدیران باشگاه‌ها هستند که معمولاً سعی و یا عادت دارند توپ را در زمین مسئولان وزارتی انداخته و خود را از هرگونه تلاش دیگری مبری سازند.

مشخصاً در تیم نفت مسجدسلیمانی که تحت هدایت وزارت نفت بدون وجود مشکلات خاصی در لیگ دسته اول نتیجه‌گیری کرده و راهی لیگ برتر شد، نشان‌دهنده انجام وظایف وزارتی با شایستگی و نواقص محدود است، اما مدیرعامل باشگاه نفت مسجدسلیمان باید به‌عنوان متولی در باشگاه مناطق نفت‌خیز جنوب، اکنون به همراه هیئت‌مدیره در قالب جلساتی برنامه‌ریزی لازم را صورت داده و برای حل این معضل ایجاد راهکار کنند.

نکته قابل‌تأمل در این خصوص نیز، عدم پرداخت هزینه‌ای به تیم‌های صنعت نفت آبادان و پارس جنوبی در لیگ برتر بود، اما چرا آنها توانستند تا حدودی بر مشکلات خود فائق آیند؟

پس باید با استفاده از افرادی مسئولیت‌پذیر و علاقه‌مند به این تیم در هیئت مدیره که توان اجرایی و تصمیم‌گیری کافی و وافر دارند، راهکار مناسبی برای تأمین منابع  به دست آورد تا این سهمیه‌ای که با زحمات و هزینه‌های فراوانی به لیگ برتر صعود کرده است، در این آوردگاه حفظ شود، نه اینکه بگوییم تا کنون ما در این زحمت کشیدیم و به لیگ برتر آوردیم، از این نقطه به بعد، وزارت نفت باید جور تیم را بکشد.

مشخصاً وزارت نفت دخل و تصرفی در این تیم ندارد، همان‌طور که این نهاد، سرمربی و بازیکنان را انتخاب نکرده است.

اما به‌طور قطع این وزارت‌خانه به عنوان یک لیدر باید برای این تیم برنامه‌ریزی کرده و مدافع این باشگاه باشد، گرچه قانون اجازه کمک مالی به این باشگاه را نمی‌دهد، اما می‌تواند این تیم را ساماندهی کند و برای جلب حمایت از این باشگاه اقدامات لازم را با اتکا به مسئولیت‌های اجتماعی خود صورت دهد.

مسئولان منطقه و استان از همین امروز باید برنامه‌ریزی لازم را برای حل مشکلات این باشگاه انجام داده و از آنجایی که در قالب مسئولیت اجتماعی وزارت نفت قطعاً راهکارهایی وجود دارد که می‌توان از طریق بخش تبلیغات و اسپانسرینگ به این تیم کمک کرد، می‌توان به آینده روشن این باشگاه در لیگ برتر خوش‌بین بود.

اما این موارد محقق نخواهد شد مگر با برنامه‌ریزی و پیگیری مسئولان باشگاه مناطق نفت خیز، شهرستان مسجدسلیمان و استان خوزستان که باید با تلاش مدون در راه رفع موانع و یافتن راه‌حل‌هایی برای برون رفت از مشکلات موجود، تلاش مستمر از خود به‌جای بگذارند.

به‌طور حتم اگر بخواهیم منتظر بمانیم تا وزارت نفت کاری از پیش ببرد و خود احساس نیاز کند که باشگاه نفت مسجدسلیمان با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند و باید به آن یاری رساند، مطمئناً این تیم راه به‌جایی نخواهد برد و مجدداً به دسته پایین‌تر سقوط می‌کند.

قطعاً مدیران باشگاه مناطق نفت‌خیز جنوب برای رفع مشکلات مالی خود مکاتبات بسیاری را با وزارت نفت صورت داده‌اند و پاسخ‌ها را نیز دریافت کرده‌اند، پس انداختن توپ در زمین وزارت نفت در این برهه از زمان، یک اقدام عبس و کشتن وقت محسوب می‌شود.

مسئولیت‎‌های اجتماعی وزارت نفت، باعث شده تا تناقض در صحبت‌های مدیران باشگاه‌ها، هواداران ورزش را دچار نوعی دوگانگی و فقدان مرجعی برای پاسخگویی کند، که این موضوع مشخصاً نوعی فرار از بار مسئولیت مدیران باشگاه‌ها محسوب می‌شود و باید در برابر مردم و هواداران، ضمن پاسخگویی مستمر از تلاش‌ها برای اقدامات انجام‌شده، پرده برداشت و تا افکار عمومی با روشنگری و شفاف‌سازی، مواجه شود.

اما نباید از تعهدات و مسئولیت‌های اجتماعی وزارت نفت نیز به‌عنوان سوی دیگر این مرجع در جهت پاسخگویی چشم پوشید، به‌هرحال تصمیم‌سازی‌ها در این نهاد دولتی موجب بروز چنین مشکلاتی می‌شود، تصمیماتی گاه درست و گاهی نادرست همچون تصمیم برای فروش نفت تهران، گرچه تفکری نادرست، اما در آن منطق نهفته بود چراکه وزارت نفت در پایتخت باوجود تیم‌هایی مثل استقلال و پرسپولیس، مسئولیت اجتماعی ندارد و هیچ نماینده و مسئولی از پایتخت به دنبال رفع مشکل این تیم نیز نرفت چون با فقدان مطالبه از سوی عموم، عواقب اجتماعی نیز، واگذاری این تیم را تهدید نمی‌کرد.

اما شهرهای مثل آبادان و مسجدسلیمان، مسئولیت اجتماعی فراوانی بر گردن وزارت نفت دارند، پس متولیان باشگاه‌ها باید تمهیدات لازم را برای تأمین منابع در قالب بخش خصوصی به اشکال مختلفی همچون کنسرسیوم به انجام برسانند.

مدیرعامل باشگاه مناطق نفت خیز جنوب، که از ابتدای تصمیم به نگارش این گزارش، پاسخگوی تماس‌های مکرر فارس نبود، در قالب یک تیم قهرمانی توانست  با جذب اعتبارات قانونی وزارتی در این فضا عمل کند، اما با عیان شدن مشکلات و موانع در مسیر ورزش حرفه‌ای نباید از زیر کار شانه خالی کند، چرا که برای این تیم زحمات زیادی کشیده شده و نباید در این مقطع حساس این تیم را به حال خود رها کرد.

البته تمام این مشکلات نشأت گرفته از قوانین وضع شده‌ای دارد که بدون کارشناسی در مجلس شورای اسلامی به تصویب نمایندگان رسیده، چرا که در فوتبال ایران حرفه‌ای گری نه از سوی باشگاه به معرض اجرا گذاشته می‌شود و نه متولیان این ورزش اعتقادی به اجرای آن دارند.

سال‌هاست از برگزاری لیگ حرفه‌ای در ایران می‌گذرد و نه تاکنون حق پخش تلویزیونی به باشگاه‌ها داده‌شده و نه هزینه‌ای از قبل تبلیغات محیطی به ایشان پرداخت‌شده است.

حق پخش در اختیار صداوسیما قرارگرفته و درآمد تبلیغات محیطی نیز در انحصار فدراسیون نشینان قرار دارد، در صورتی که اگر همین حقوق باشگاه‌ها به آنان داده می‌شد دیگری هیچ تیمی چشم انتظار اعتبارات دولتی نبود.

این قانون یا باید اصلاح شده و یا تا زمانی که باشگاه‌ها بتوانند به استقلال مالی و اقتصادی نظام‌مند دست یابند، متوقف شود.

گرچه از همان ابتدا فریادهای اهل فن در خصوص عدم آمادگی و فقدان زیرساخت برای استقلال مالی باشگاه‌ها به‌جایی نرسید، اما موضوع بی سر و ته داستان مالی تیم‌های همچون نفت مسجدسلیمان، هنوز هم ‌می‌تواند سرآغازی برای ایجاد تغییرات گسترده در ساختار ورزش ایران باشد. 

و در پایان، آیا نباید برای مردمی که همه چیز خود را، برای سامان این مرز و بوم داده و در برهه‌های مختلف این سرزمین همچون کشف و ضبط نفت توسط بیگانگان، جنگ تحمیلی، بیکاری در جوار دکل‌های نفت و خشکسالی در کنار آب‌های سرشار استان، سربلند خارج شده، قانونی سوای از قوانین موجود وضع کرد و در راه رسیدن ساکنان این دیار به رفاه و نشاط اجتماعی گام برداشت؟

دیار نفتون با تمام کاستی‌ها و محرومیت‌ها امروز نیازمند کمی تلاش و همت و البته نگاه دلسوزانه برای جبران اندکی از نشاط از دست رفته این خطه است، پس مسئولان محترم، لطفاً کمی تلاش..

منبع : فارس